ترویج فرهنگ و اقلیم ایرانی با توسعه گردشگری خوراک و ایجاد کارآفرینی  و توسعه کسب وکارها و اشتغال

از آنجایی که غذا به عنوان یکی از مهم‌ترین نیازهای اولیه انسانی است، نماد فرهنگ محسوب می‌شود و می‌توان از آن به عنوان یکی از عناصر فرهنگی شناخت جوامع نام برد. با توجه به اینکه غذا از محبوبیت و جذابیت بالایی برخوردار است در سال‌های اخیر با رشد صنایع خدمات در بستر غذا روبه‌رو شده‌ایم که بخش بالایی از درآمدهای اقتصادی را به خود اختصاص داده است.

البته می‌توان گفت که بخش قابل توجهی از درآمدهای اقتصادی کشورها از صنعت غذا ناشی از توسعه گرشگری در این حوزه بوده است. برگزاری انواع فستیوال‌ها، جشنواره‌ها، آیین‌های سنتی غذایی در نقاط مختلف جهان از جمله اقدامات فرهنگی مؤثر در توسعه گردشگری این مناطق به شمار می‌رود که نقش بسیار مهمی در صنعت گردشگری ایفا می‌کند.

ترویج گردشگری خوراک، ترویج فرهنگ و اقلیم یک قوم برای هر گردشگر را به دنبال خواهد داشت که این مهم می‌تواند بزرگترین رسالت برای این صنعت باشد. همچنین غذا و آداب غذایی که خود یکی از مولفه‌های فرهنگی یک منطقه محسوب می‌شود، می‌تواند در افزایش یا کاهش آمار گردشگری تاثیرگذار باشد؛ چرا که غذای سنتی و محلی یک منطقه از ارزش والایی نزد گردشگر برخوردار بوده و یکی از اهداف کلیدی و علایق گردشگر در سفر به مقصدهای گردشگری به شمار می‌رود.

ایران نیز به جهت بهره‌مندی از فرهنگ و تمدن تاریخی کهن، به ویژه در امر غذا از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بسیاری برخوردار است که محوریت فرهنگ مناطق ایران را به خود اختصاص داده است. به دلیل وجود قومیت‌ها و فرهنگی‌های متنوع در کشور، غذا نیز از این گستره تنوع برخوردار بوده و بستر فرهنگی قابل توجهی را برای توسعه گردشگری فرهنگی ایران در اختیار دارد.

گردشگری خوراک می‌تواند ظرفیت بالایی در توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی یک منطقه داشته باشد که استان خراسان به خصوص شهر مشهد نیز از این قاعده مستثنی نیست. در همین راستا خراسان رضوی به عنوان یکی از مناطق با تمدن تاریخی کهن میزبان قومیت‌هایی با آداب و رسوم مختلف است که این مورد ما را با تنوع غذایی مختلف رو به‌رو می‌کند. البته در هر منطقه‌ای از کشور تعدادی از غذاها به شهرت و محبوبیت فراوانی رسیده‌اند که از آن‌ها می‌توان به عنوان نماد آن منطقه نیز یاد کرد.

به عنوان مثال شله یکی از موارد گفته شده است که سنت طبخ آن سال‌های سال است که در مشهد و در ایامی خاص صورت می‌گیرد. شله غذایی سنتی و منحصر به‌فرد است که روش‌های ویژه‌ای برای پخت آن وجود دارد و در حقیقت می‌توان گفت که بر پایه آداب و رسومی خاص تهیه مواد اولیه و پخت آن انجام می‌شود. منحصر به‌فرد بودن این غذا باعث شد که در ابتدای دهه ۹۰ سنت طبخ شله مشهدی در ششمین اجلاس سراسری شورای سیاست‌گذاری ثبت آثار کشور در فهرست میراث معنوی ملی به ثبت برسد.

از آنجایی که شهر مشهد از قدیم تا به امروز زائرپذیر بوده است همیشه هنگام ورود کاروان‌ها به شهر عده‌ای از زائران و مسافران با غذاهایی همچون شله از آن‌ها پذیرایی می‌کرده‌اند و چون در دوره صفویه ورود کاروان‌ها به این شهر بیشتر از دوره‌های قبل بوده و مشهدی‌ها نیز از دیرباز اعتقاد بسیاری به زائرین امام هشتم(ع) داشتند، می‌توان این دوره را شروع پذیرایی با شله مشهدی در نظر گرفت. همچنین باید گفت که شله مشهدی در هیچ منطقه دیگری به جز استان خراسان رضوی پخته نمی‌شود.

در نهایت طبخ غذاهای سنتی و اصیل علاوه بر ایجاد کارآفرینی  و توسعه کسب وکارها و اشتغال، می‌تواند زمینه استفاده از ظرفیت‌های تبلیغاتی و ایجاد فضاهای مشارکتی و جذب تسهیلات دولتی و سرمایه‌گذاری لازم در این خصوص را فراهم کند. همچنین باید گفت که گردشگری خوراک می‌تواند به اشتغال‌زایی و توسعه اقتصاد محلی منجر شود.

البته موضوع برندسازی گردشگری خوراک باید در کشور ما مورد توجه قرار گیرد که برای این کار می‌توان غذاهای ایرانی را به عنوان میراث فرهنگی ناملموس مانند شله مشهدی شناسایی کرده و به ثبت ملی رساند و در ادامه پرونده‌های آن‌ها را برای ثبت جهانی یونسکو آماده کرد.

در نهایت باید گفت که مطرح شدن خوراک‌های متنوع ایرانی در قالب پرونده‌های فرهنگی در سطح بین‌الملل باعث توسعه گردشگری کلان خواهد شد و از آنجایی که گردشگری در ایران در ابتدای راه است و برای پیشرفت به زمان بیشتری احتیاج دارد باید موضوع گردشگری خوراک در اولویت توجه قرار گیرد و با توجه به تنوع بالای خوراکی‌ها در مناطق مختلف کشور از این موضوع برای جذب بیشتر گردشگر و توسعه گردشگری استفاده شود.